Cechy idealnego blatu
Blat kuchenny to miejsce najbardziej eksploatowane w kuchni, narażone na uszkodzenia, obicia, rysy i plamy. Musi co dzień wiele znosić: rozlewanie, ścieranie, krojenie, wpływ wysokiej temperatury…
Dlatego powinniśmy zwrócić uwagę nie tylko na wygląd i urodę blatu ale przede wszystkim na materiał, z którego został wykonany, głównie jego twardość oraz wytrzymałość. Blat ma być solidny i odporny, szczególnie na zarysowania oraz na uderzenia (np. spadające garnki, sztućce, które nie powinny powodować uszkodzeń i odkształceń blatu) jak również na zaplamienia, wysoką temperaturę, parę wodną i wilgoć. Powinien być także łatwy w utrzymaniu. Oczywiście nasz blat jednocześnie musi być estetyczny i elegancki, a także współgrać z ogólną kompozycją kuchni. Wielorakie materiały, z których możemy wykonać blat kuchenny znacznie utrudniają wybór.
Rodzaje blatów kuchennych:
- LAMINOWANE – najtańsze i najchętniej wybierane, wykonane z płyty wiórowej, pokrytej warstwą laminatu, wykończone listwą PVC lub zaokrąglone fabrycznie (postforming). Bardzo duży wybór kolorów i wzorów, dobrze imitują kamień, drewno lub metal. Do wyboru w wersjach mat, półmat, połysk. Łatwe w utrzymaniu i odporne na temperaturę do 180°C ale nie można na nich kroić (szczególnie na płytach w połysku,). W miejscach cięć i łączeń musi być dobrze zabezpieczony przed wodą, inaczej zacznie pęcznieć. Raz uszkodzona powierzchnia czy poprzez zarysowanie czy też napęczniała jest nie do naprawienia.
- CERAMICZNE – płytę wiórową (powinna być wodoodporna!!!) pokrywamy płytkami ceramicznymi. Ciekawy i stosunkowo niedrogi rodzaj blatu, który możemy wykonać nawet samodzielnie, gdyż płytki dzięki małym gabarytom są proste w dopasowaniu. Taki blat podkreśli klasyczny, tradycyjny styl kuchni. Niestety mogą one pękać i ulegają zarysowaniem. Problemem jest również utrzymanie w czystości fug pomiędzy płytkami.
- BETONOWE – powstają z mieszanki cementu, żwiru, piasku i wody. Blat po dodaniu pigmentu, kruszywa marmurowego lub piasku kwarcowego ładnie się przebarwia. Jest wytrzymały, trwały, i tani. Dostępne są modele malowane lub pokryte żywicą. Jednak wtedy trzeba je zaimpregnować. Lity blat wymaga zbrojenia i jest bardzo ciężki. Można wybrać wersję lżejszą, zbudować zbrojenie i oblać je cienką warstwą betonu.
- KAMIENNE – efektowne i eleganckie, ale i drogie są blaty z kamienia: granitu, marmuru i trawertynu. Tańsze od kompozytowych, ale mniej praktyczne. Kamień może być podatny na zabrudzenia, więc warto go zaimpregnować głownie przed działaniem wody. Rysy i uszkodzenia można zeszlifować samemu przy pomocy kamienia szlifierskiego. Najlepszy do wyrobu blatów jest granit, odporny na zabrudzenia, temperaturę i uszkodzenia mechaniczne, nie wchłania tłuszczu. Jest najchętniej wybierany na kamienny blat. Można na nim ubijać mięso, kroić i stawiać gorące naczynia. Marmur będzie kruchy i może ulegać przebarwieniem np. od czerwonego barszczu lub wina. Obróbka blatów kamiennych jest trudna, trzeba to robić w specjalnych zakładach i precyzyjnie spasować blat na miejscu. Wymaga także solidnie wykonanych mebli, gdyż są bardzo ciężkie (1m² blatu o gr. 3 cm waży 80 - 100 kg!!!).
- KOMPOZYTOWE (np. corian lub staron) – drogie ale praktycznie niezniszczalne, robi się je na bazie białych płyt laminowanych lub MDF, pokrywając je 6-16 mm warstwą kompozytu – mieszanki mineralnej zlepionej spoiwem akrylowym oraz pigmenty. Dostępne w każdym kształcie i w wielu wzorach i kolorach, można je frezować, a na łączeniach nie widać spoin. Niezwykle trwałe, odporność na uderzenia, zarysowania, zaplamienia, chemikalia, wilgoć, wysoką temperaturę. Nawet jeśli uda się je zarysować, można powierzchnię zeszlifować bez konieczności demontażu blatu. Blaty kompozytowe przyjmują temperaturę otoczenia, więc są przyjemne w dotyku, łatwo je utrzymać w czystości.
- KONGLOMERATOWE – z tzw. syntetycznego kamienia. W skład konglomeratu wchodzi kruszywo kamienne (np. marmurowe, granitowe) i łączące go żywice poliestrowe. Tak powstałe płyty zachowują urodę naturalnego kamienia. Ich zaletą jest swobodny wybór grubości i ogólne cechy materiału, prawie identyczne jak blatu kamiennego.
- DREWNIANE – bardzo miłe dla oka, naturalne, wykonane zazwyczaj z drewna drzew liściastych, a więc z drewna bukowego, dębowego, a także z wielu gatunków drewna egzotycznego (mahoniu, ipe, iroko), specjalnie zaimpregnowane (zaolejowane, polakierowane lub pokryte melaminą). Ostatnio modne są blaty klejone. Proces klejenia likwiduje naturalne naprężenia włókien, co zapobiega wypaczaniu i pękaniu drewna. Jest więc ono trwalsze, nie rozsycha się tak jak drewno lite. Blaty drewniane są dość trwałe i odporne, można je wielokrotnie odnawiać – drewno zaolejowane wystarczy przetrzeć papierem ściernym, a następnie ponownie pokryć warstwą oleju, jest ciepłe w dotyku. Trzeba jednak uważać, by takiego blatu nie narażać na mechaniczne uszkodzenia i na wysokie temperatury – drewno jest palne, a gorące naczynia mogą pozostawić trwałe ślady i przebarwienia;
- STALOWE – to jedne z najdroższych, idealnie komponujących się w nowoczesnej kuchni blatów, blacha stalowa grubości ok. 3 mm przytwierdzona jest do płyty wiórowej lub pilśniowej (blaty okute). Wykazują dużą odporność na wszystkie rodzaje działań. Trzeba jednak taki blat wycierać starannie do sucha, bo mogą pozostawać brzydkie zacieki. Łączy się je prostopadle lub skośnie. Maksymalna długość to długość płyty, a grubość 30-40 mm.
- SZKLANE – wykonywane na zamówienie ze szkła klejonego (dwie tafle przedzielone dwiema warstwami folii) lub hartowanego. Bardzo odporne i efektowne i bardzo drogie. Podobnie jak stalowe, wymagają dokładnego wycierania, by nie pozostawały smugi. Tego typu blaty robi się wyłącznie na zamówienie. Grubość i długość blatu ze szkła klejonego jest nieograniczona, w przypadku hartowanego grubość zaczyna się od 10 mm. Blaty charakteryzują się bardzo wysoką trwałością, twardością kamienia, odpornością na zarysowania, stłuczenie, wilgoć, wodę, zaplamienia. Ze szkła można wykonać również blaty kolorowe: hartowane jest również trwałe - może być matowe (piaskowane lub satynowane);
